असिम सोङ्मेन बान्तावा
किरावा रावा-रावाओ युङिन । आन पाछा ओलि-ओलिओ युङ । बड्ढेका पाछा भुङ्दा सोङ्मेनछा एनुम युङ्सुम्कि सिन्तुम युङ्सुमओ युङ्याङ । आराङ्माङ मुलुहाङ खाप्तुवाचिआ पोडा पमा लिसाकि ओ पाछा वात्मा/प़मा लिसाओ बुसुय़ङ्रि युङ्याङ ।
सोङ्मेनओ ह्वा बुक युङ्याङ । बुआ बुक डिम्मा कि निछा बुक यातोन । बुदा डिम्माबुकओ पाय़ खोम्याङ्सा ओदा युङ्मा लियाङ । डिम्मादाङ्का नेताला लिसा । खोसोओ अ़कपाङ छा सर्बजित । सर्बजितओ छा अम्बरसिंह । अम्बरसिंहओ छाचि सुम्कापाङ- जनकलाल, जहरसिंह कि मेहेरमान । जनकलाल लालजित निछे लोम । खोसोओ छाचि तुका (६) पाङ । हानओ इखिपदा लोन्याङ्सा खात्याङ । ओदा (माइला, साहिला मात्द़ङचिओसा) जहरसिंह माइला मुम्ने कि ओसोओ य खोम्याङसा खात्मा लियाङ ।
जहरसिंह डिवा ह्वा सायाकाम मुवा । खोडाङ्का पउ (१०) पाङ दुवाछा कि पछुक (१५) पाङ मेछाछाचि मलिसा । खोचि खाउ-खाउपट्टिओ मोको अछङ मात्दङ नुछे अक भोमदाङ्का दिल्लिसिंह, दिर्घसिंह, पदम, मदमान, दल बहादुर, द्रवलाल, कुल बहादुर, मन बहादुर, इन्द्र बहादुर कि अविरसिंह मलिसा । नेक कापाङ्चिओ हान्दाङ्का तायाङओ इखिप्डा लोन्याङ्सा खात्याङ । बुदा माइलाछाओ लोन्मा लियाङ ।
माइला दिर्घसिंह सोङ्मेन कन्चना हाङ्खिमनेन साया काम्सा । खोचिदाङ्का सुम्कापाङ दुवाछा छाचि मलिसा । मो सुम्कापाङ्चिडा रत्न बहादुर (चक्र निकिछा सिन्तुम) बकबके हान्ताङा नि मयङ । २०२० दोङदात्नि निहाङ्होन खारा निता मोन्ङे मान्लाता । २०६३ तारि पापा सित्माङ धन बहादुर सोङ्मेन आप्तुवाराङ माङ मुवाङा हेडा तालोना ‘आम्नु देवा मान्धा खात्युक याछा ओनइ । देम्खाचिवाना ताला हे’ नि यङाङा । खोन्नुछे खो हानतालो मान्ताला । डिवा-डिमाचि चकरेउपा-चकरेउमा निकि छानङ्दाङ्का खा मबुत्तुङुचि । वात्नि छाओ नङ लाम्पा नङ वात्मा बुत्माछा आन किरावादा अक्तात थाप्सङ्ङा युङ्याङ ।
दोङ १९९३ दा (माइला) भिजिट लिसा । खो इरउटार ५ चिसापानि इलामदाओ आइतमाया हाङ्खिमनेन साया काम्सा । खोचिदाङ्का ५ कापाङ दुवाछा कि उक्पाङ मेछाछा मलिसा । छेत्कुमा छोटि गोलान्दारचिआ अखात्ता । ह्वापाङ छा तोक्ताकि धाखारा । तोप्पे भिम कल्पना दुमि राइनेन सायाकाम्सा । खोदाङ्का उज्ज्वल, उपमा कि प्रतिमा पुक्मा मलिसा । खो भिम बहादुर आइमित नाक्छोङ मुकावा युङ्याङ । दुवाछा छा टोक्टाओ, बड्ढे थाप्सङ लेसा-सिन्टाओ कि सित्माङ नाक्छोङ धन बहादुर सोङ्मेनओ केन्छरवा म्वाओसाआ खोएदा झाराक काचि छुक पाक्मादामा लिसाओ युङाङा । खोङा आइमितओ माङ मुकावा, डिवा बक्कावा, सोङमेन आप्तुवाराङ वासाला/छोङ्वाला, दोङ्दावा-दोङ्वाङा मुकावा युङ्याङ । माइला योगेस अनिता छिनाम्खुले राइनेन साया काम्सायुङ्सा । खोचिडाङका झरना मेछाछा कि निसान दुवाछा युङ्चिचि । साइला सलिम तबिता मगरनेन (बाअ्वामा) सायाकाम्मा मुवा । खोचिदाङ्का १ पाङ मेछाछा स्यारोन युङ्याङ । काइला बिक्रम कमला लिम्बुनेन (बोप्तित) साया काम्साचिकि अ़क पाङ विपर्सा लिसायुङ्सा । सिप्पा किरन अफान्टाङा (थाङ्वारिसा) युङ्याङ । भिजिटओ छा खालाक्चि झापाओ बाहुनडागि ५ तिम्सिनेदा मयुङ्याङ ।
हान, चक्रेउपाओ सिप्पाछा धन बहादुर । खो ह्वापाङ्नेन सायाकाम्सा । धनमाया चाम्लिङ कि बाटुलिमाया चाम्लिङ खिमहाङ्माचि युङ्चिङ्चि । बुदाउ खिमहाङ्मा धनमायादाङ्का ह्वापाङ दुवाछा कि ५ कापाङ मेछाछा छाचि मलिसा । (बड्ढे कापाङ मलिसा नुछे मधाखाराओ) । ह्वापाङ दुवाछा छाचिदा तिलक कि रामु युङ्चिङ्चि । तिलक जुनु हाङ्खिमनेन सायाकाम्सा । खोचिदाङ्का ह्वापाङ छेत्कु-छेत्कु युङ्चिङ्चि । खोचिओ नङ तिर्सा कि एन्नुमा युङ्याङ । रामु विन्दिया हाङ्खिमनेन साया काम्सा । खोचिओ छाङ छेत्कुमा छाचि ह्वापाङ लिसा युङ्साचि । नुमा सुम्निमा कि सिम्मा साङ्केन्मा । साङ्केन्मा तायामिछा मुयाङ ।
साया म़काम्साओ छेत्कुमाचि झाराक बोप्तित्चिओ बोक्छोङ्दा म़खारा युङ्सा । कउसिला देवान, पुस्पा नेम्बाङ, सुस्मा देवान कि कमला लावति लिसा । सपना कामेच्छा युङ्याङ । चक्रेउमाओ सिम्मा नाम्मित छाचि असिम, रिना कि विकल । रिना बोप्तित चोङ्वाङ्चिदा खारायुङ्सा । असिम सविना पुङ्वातनेन (दुङ्मालि) साया काम्सा । विकल लछ्मि हाङ्खिमनेन साया काम्सा । खोचिओ अचु छाचि कविन ओन्कि कविना लिसा युङ्साचि । धन बहादुर २०६७ कानामदा ७२ दोङ बात्तुङु हेदा कि भिजिटछाङ २०७० गोतादा ७७ दोङ्दा धामाखात्मा लिसा ।
धनमायाओ नाम्मित्चि बाहुनडागिदा मयुङ्कि ममु चायाङ । बाटुलिमाया चाम्लिङओछा नाम्मित्चि इलामओ जिर्मले रेक (८) कुवापानि टेनदा मयुङ्याङ ।
हान ओदा सोङ्मेन पाय़ १ माइलाभुङओ अय़चि युङ्मा मलियाङ ।
बुङ्वाखा १०१ दाङ्का