असिम सोङमेन बान्तावा
आन्कान किरावा सायाछा-यावाछा, सुम्निमा पारुछा, सुम्निहाङ्छा, पारुहाङ्छा, निनामछा, बाखाछा । आन्को साक्कु दिवा-दिमाओ छाचि आन्कान । आन्को थाप्सङ, रिमि, रिदुमपादुम, मुन्दुम झारा युङ्याङ्किङा बुसुमि आन्कान, बुसिहाङ आन्कान । खोन्नुछे थुथुरिवेद नि आन्कान लोन्चिन । ‘नु’ नि यङ्सा मुम । कामादा छुक पाउम/पाक्टुम हान्ना दि खोङा मुमा चामा छा नु नि यङ्मा पुक्टुम । खोन्कि खोत्नि मुमा/चमा छा पुक्टुम । आन्कोना ‘नु’ नि यङ्सा अअत्पा दुमदा छुक पाक्टिन । अनुनिनओ मुमा चामादा सावा पाक्टिन्येन । आ-आप्पि (यवा साया) फुट्टुम्योम । साया काम्मा अनुनिनओदा चोक्तुम्योम, काम्सुम्योम । खोदाङ्का झारा साइनो, हान्माचेप्मा होलुम खाइसुम्चम । मोन्किङे आय आन्कान खादा-खादा होलिन खारिन युङ्सिन्चिन । खोन्ओसाआ निमनाचिआ मढान्चा । बाखा भेन्यु वाङिन खारिन । उङ्कान । ह्युनि-ह्युनि ढानखारिन ।
आइमित खोक्वा दिवा-दिमाचि मयङ- हान्ना कलियुग ता । छेरेप्रेप्वा (अछङ-अछङ) ओ वेन खारा । आन सिबि कुतिचिओ अचो पाला ता, वाङा । हान आन्कान मोहाङा-मोहाङा समादामादोत फेटेटेवा । हानओ छाचि लोम्चुम्कि अनुनिन । खान्नुलोक लोम्चुम्कि खानअत्लो अटुप । मुमा चामा अनुनिनओ कामादा फटान्टान्वा चसा मकोन । ढानि-ढानि मलोन । निमना खेङ्मा मले । मोह्वाको दुमदा सावा मपाक्नान्चिन हानओ छाचि । आन्कान यङिन्वा नकाङ्निन । हान्टिनओ वात्नि अलिनिन । नुलोक लोम्चुम, अत्लो अटुप । खान्नुलोक मुम्चुम्नालो खान्अत्लो अटुप । वाको वेन वाङायुङ्सा । अनुवाक कामा मुमादा बुदा वाङ्मा नलेनिन । ओया ओदु हालिफुलि साक्सङ्चि वात्नि चमाना देमओ देम मछे, मले । आन कमा कात्कि अनुनिन रछ मटाप्टाटओ बेन आङ्माङा दोत्याङ । मधित्खाट हिदा धुत्माङा दोत्याङ । मिन्मा तुक्मा, कोङ तुक्माछाङ देम ए कि ? चाअत्याङ नुछाङ देम ए यङिन ?
वाको दुम्चि आन सायाछोङ्पा दिवा-दिमाचिआ महान्तुचि । अनुछ्या ! ओ दुम देम अछङ मुयाङ, देम अचङ्पाङ्वा मुयाङ निओ दुमना माङ्कोलेन-छिन्टु ओन तुप्टुम, सिन्टुम । आन ताया तादेङ मित्तुम । साङआ छा अङ्छा, सिबि अत्लो लिने, अस्सावा लिने नि अमिनिमिन । नुलोक लिने खान्नुलोक लिने, खान्नुओ लाम वाङ्ने, आन नङ हङ्सुने (रङसुने), आन नाबु युङ्सुने नि मिनिन । खोन्ओसा आन्कान किरावा छाचि चित्को काचि नुछे अनुवाक मुम्ने । आन सायाछोङ-तायाछोङ्चिदा यायोक लोइन्कि काचि मुमादा बुलाम लिसिन्ने । झारा किरावा दक्छाबुवाचि आन मिन्मा टोङ्सुमकि अनुवाक लामदा अक भोम लिसिन्कि खारिन्ने । खोत्निनालो अनुच्छ्याङे सित्माङ सुन्तुम्चिओ अचो सेन्मि तामालामा र । आन्कान अनुछ्याओ किरावा बाखाछा लिमा रन । अनुवाक कि खान्नुओ बुङ्वाछाचि लिमा रन । अनुछ्याओ हेन्खामा निनाम्मा छाचि लिमा रन ।
ओ हेन्खामाओ बोक्छोङ्दा आराङ पारुहाङ-सुम्निमाआ मपुक्टा कि आइमित झोरोम नि थक्टुम खात्तुम युङ्सुम ओ हेन्खामादा आन्कान किरावा बाखाछाचिआ । ओबेन युङिन्येन आन्केन बड्ढेङा ओदा तोरोम्रोम्वा । खोन्नुछे आय अकभोम लिमाकि ओदा झङ नि बात्मा अरन्मिन्येन । खान्नुलो दात्मा अरन्मिन्येन । आन मिन्मा अटोङ्निनिन । किरावा हाङ्छामिचि किङे खान्नुओ कात्मा अरन्मिन्येन । अनुलोक खिप्मा कि खात्मानालो आन्कान किरातिचिओ खिप्पेन चुक-चुक्दा ६०% बोमकाप याइन्येन नि यङ्मा रन । आन मान्लेडामाओ अखोम नि (चाअ्वा कालेक) चिआ हिन्दु रिमि हुत्दा मपाआ दिसा युङ्सा ।
चाअ्वा कालेक: ‘दसइ माने तमुन हे माआङ ?’
आन्कान: ‘मुङा ….।’
चाअ्वा कालेक: ‘तिहारा …?’
आन्कान: ‘मोछा मुङा ।’
खोन्नालो ओङा आन्को ढिवाङ चानुचा । खोन्ओसाआ आन्कान हिन्दु नि ममुवा दिसायुङ्सा । आन्को रिदुमपादुम महोन्के पयुङ । ओया-मवान खान्याङ । ओ हाङ्युपआ आन्को आन यङ, आन रिमि, रिदुमपादुम, थाप्सङ मङाप्युङ । हान आन्कान झाराक्साआ लाम्माडोट । आन्को हाङ गस्ति (देङदाओ) पिर्थिविनारायन साहआ वेन्याङ्सा बात्तुकि अरुन युन्वादा सुम्बाक्वा चोक्दा वाङाकि फुङ्सा बानाओ बुसुयङ्रि युङ्याङ । ओया-मोया मुयाङ्सा मछरा खाइसाओ दुम अछय युङ्याङ ।
ओवात्नि मछन्युङ हेडा किरावा बुसुमि हाङ्छामिचि देङ्दा मलङ्सा दिसाओ योक्डा हान्छा निरिमिओ बेनआ छम्याङ्सा मतात्याङ । किरिस्चियनचिओ हालिमुहालि लियाङ आन किरावा टेन-टेनडा । किराति होन्डा अचो हालिफुलि लियाङ । आन दक्छाबुआचि मसोन्तु धान्तुङुचि । खोन्ओन माआङ, छेन्बि पयाङ्सा मखिरुङुचि सुद्दा । ख्वाना छेन्बिदा काकाङ (खित कालु) किरावाचि आप्पि अचेरुम्पाचि अचङ्पाङ्वाचिना माआङ निछा यङ्मा रन । साङ्आ दे मलो खोङा काङ्मा धान्माछाङ अनुनिन । बुया खातुप्मा दोत ।
बुङ्वाखा १०१ दाङ्का
